مالیات شرکت های پخش برای این شرکتها که یکی از بخش‌های مهم زنجیره تامین و عرضه کالاها در اقتصاد هستند، اهمیت زیادی دارد. این شرکتها پیچیدگی‌های اداری خاصی در ساختار خود و در ارتباط با دیگر بخش‌ها دارند که عموما به دلیل حجم بالای خرید و فروش، شعبه‌های فراوان، سیستم انبارداری و لجستیک گسترده است. به همین دلیل پرداخت مالیات این شرکتها هم پیچیدگی‌های زیادی دارد و با مقررات خاصی همراه است. مالیات این شرکتها اگر به درستی مدیریت و محاسبه نشود، موجب تحمیل هزینه و جرایم مالی فراوانی به شرکت های پخش می‌شود. در این مقاله از آرمیتاتکس قصد داریم مفاهیم پایه مالیات شرکت ها را مورد بررسی قرار داده و ویژگی‌های و چالش‌های مالیاتی را شرح دهیم.
مفاهیم پایه مالیات شرکتها
قبل از هر چیزی باید با مفاهیم اصلی مالیاتی که برای انواع شرکت ها وجود دارند آشنا شد. این تعاریف پایه اصلی مفاهیم مالیاتی شرکتها هستند.
مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم
مالیات مستقیم: مالیاتی است که به صورت مستقیم بر درآمد یا سود شرکت وضع می‌شود و شرکت به عنوان مودی موظف به پرداخت آن است.
مالیات غیر مستقیم: مالیاتی است که پرداخت آن بر عهده مصرف کننده است ولی شرکت ها نقش واسطه در اخذ و پرداخت آن دارند. مالیات بر ارزش افزوده، نمونه بارز این نوع مالیات ها است.
قوانین و مالیات شرکت های پخش
مالیات عملکرد
بر طبق قانون، شرکتها به عنوان اشخاص حقوقی موظف به پرداخت مالیات بر سود یا به عبارتی مالیات عملکرد هستند. طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و شرکتها برابر با ٪۲۵ سود مشمول مالیات است. شرکت ها هر سال باید پس از محاسبه سود و زیان، اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم و ارائه کنند.
مالیات بر ارزش افزوده
شرکتها موظف هستند مالیات بر ارزش افزوده را در مبادلات کالا و خدمات اعمال کنند. نرخ عمومی مالیات بر ارزش افزوده ٪۱۰ است، مگر در مواردی که معافیت وجود دارد. در پخش کالا شرکت پخش ممکن است وظیفه بستانکار کردن مودیان پایین دست مثل فروشندگان یا کسر مالیات از فروش نهایی را داشته باشد.
مالیات تکلیفی
مالیات تکلیفی مالیات‌هایی هستند که شرکت به جای طرف مقابل کسر و پرداخت می‌کند. به طور مثال پیمانکار، حقوق‌بگیر، سود سپرده و…. شرکت پخش ممکن است در تعامل با تامین کنندگان، پیمانکاران حمل و نقل یا خدمات جانبی دیگر درگیر مالیات تکلیفی شود.
سایر مالیات‌ها
شرکتها ممکن است مشمول مالیات بر دارایی، عوارض شهرداری، عوارض انبارداری، حقوق ورودی کالاهای وارداتی و غیره هم باشند.
ویژگی‌های مالیاتی شرکت های پخش
آنچه شرکت پخش را به لحاظ مالیاتی از شرکت‌های دیگر متمایز می‌کند در چند عامل خلاصه می‌شود. در ادامه به این عوامل می‌پردازیم:
حجم معاملات و گردش مالی
شرکت‌های پخش مراودات مالی فراوانی با شرکتها، اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر دارند. آنها در طول روز فاکتورهای زیادی صادر می‌کنند و جابه‌جایی‌های زیادی در کالاها دارند. این حجم از کارهای حجیم و وقت‌گی باعث می شود تا احتمال مغیرت‌ها و خطاهای زیادی در ثبت اسناد به وجود بیاید و اختلافاتی با ممیز مالیاتی پیش بیاید.
چند شعبه بودن و نمایندگی‌های متعدد
اکثر شرکت‌های پخش دارای نمایندگی‌های مختلف در مناطق، شهرها و استان‌ها هستند. این امکان وجود دارد که در آمد و هزینه‌ها در مناطق و شهرهای مختلف از یکدیگر تفکیک شده و مسئله مسافرت بین شهری، هزینه حمل و نقل، تفکیک مالیاتی و حسابداری شعبه‌های مطرح شود.
تعامل با تامین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان
شرکت‌های پخش واسطه‌ای بین تولید‌کننده و فروشنده در زنجیره پخش هستند. در این روابط گسترده کسر مالیات تکلیفی از تامین کننده، ضمانت درستی اسناد، دریافت صورت‌حساب مناسب و محاسبه و مدیریت مالیات بر ارزش افزوده اهمیت بالایی دارد.
مدیریت انبار کالا
برخی از شرکت‌های پخش، کالاها را برای مدتی در انبارهای خود نگهداری می‌کنند. ارزش کالا، هزینه نگهداری، فرسودگی احتمالی، بررسی کالاهای معیوب و مستهلک باید به درستی در این انبارها مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت‌های مالی لحاظ شوند؛ در غیر این‌صورت این امکان وجود دارد که ممیز مالیاتی کالاها را از هزینه‌های قابل قبول حذف کند.
گردش نقدی و پرداخت اقساطی
برخی از شرکت‌های پخش شرایط ویژه‌ای برای پرداختی مشتریان خود در نظر می‌گیرند. مثل دریافت‌های یا تاخیر یا قسط‌بندی شده. زمان‌بندی درآمدها، مطابقت دادن آنها با هزینه‌ها و محاسبه سود واقعی می‌بایست در سال مالی مدنظر قرار گیرد.
معافیت‌های مالیات شرکت های پخش
انواع مالیات شرکت‌های پخش
یک شرکت پخش، به طور معمول با مالیات‌های متنوعی در ارتباط است. در این بخش قصد داریم انواع مالیات‌های شرکت پخش را توضیح دهیم.
مالیات عملکرد
اصلی‌ترین مالیات شرکت‌های پخش، مالیات بر سود است. این شرکتها موظف هستند مالیات عملکرد خود را محاسبه و در موعد مقرر پرداخت کنند.
مالیات بر ارزش افزوده
شرکت‌های پخش باید ارزش افزوده‌ای که به کالاها و خدمات خود ارائه می‌شوند را در صورت‌های مالی خود درج کرده و مابه التفاوت مالیات‌های ورودی و خروجی را محاسبه کنند.
مالیات تکلیفی
در برخی از موارد خاص ممکن است که از تامین کننده، پیمانکاران حمل و نقل و خدمات جانبی، مالیات کسر شود که شرکت پخش باید مالیات آنها را کم کرده و به سازمان مالیات پرداخت کند.
مالیات بر دارایی یا مالیات بر مستغلات
بعضی از شرکت‌های پخش زمین، انبار و دارایی‌های ثابت دارند؛ که در این صورت این موارد مشمول مالیات بر دارایی می‌شود.
عوارض گمرکی و مالیات واردات
شرکت‌هایی در حوزه پخش وجود دارند که در برخی موارد، واردات کالا هم دارند. در این صورت باید مالیات واردات و گمرکی این کالاها محاسبه و پرداخت شوند.
مالیات بر حقوق کارکنان
شرکت‌های پخش باید کسر مالیات حقوق کارکنان و کارمندان به همراه بیمه تامین اجتماعی را انجام داده و در محاسبات پرداخت مالیات خود لحاظ کنند.
محاسبه مالیات شرکت‌های پخش
بسیاری از کاربران این سوال را مطرح می‌کنند که مالیات شرکت‌های پخش چطور محاسبه می‌شود؟ در این بخش نحوه محاسبه مالیات شرکت های پخش را به صورت مرحله به مرحله توضیح می‌دهیم:
تعیین سال مالی
شرکت پخش هم به مانند دیگر شرکتها باید سال مالی خود را مشخص کند. بعد از اتمام سال مالی، درآمدها و هزینه‌های جمع‌آوری می‌شوند.
جمع‌آوری درآمدها
شرکت‌های پخش باید درآمد خود را مشخص کرده و همه آنها را ثبت کنند. این درآمدها عبارتند از: درآمدهای فروش کالا، خدمات توزیع، انبارداری، هزینه حمل و کمک هزینه های فروش.
شناسایی هزینه های مالیاتی
هزینه‌هایی برای کسر از درآمدها مورد قبول واقع می‌شوند که با قانون مالیات‌های مستقیم مطابقت داشته باشند. باید توجه داشت که هزینه‌ها مستند باشند و با فعالیت‌های شرکت ارتباط مستقیمی داشته باشند.
محاسبه سود مشمول مالیات شرکت های پخش
سود مشمول مالیات = درآمد کل – هزینه‌های قابل قبول – معافیت‌ها و کسرها
اعمال نرخ مالیات
سود مشمول مالیات × ۲۵٪ = نرخ مالیات عملکرد شرکت های پخش
محاسبه مالیات شرکت های پخش
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده شرکت های پخش باید این موارد را در نظر گرفت:
۱- جمع مالیات خروجی مانند مالیات بر فروش کالا و خدمات
۲- جمع مالیات ورودی مانند مالیات پرداخت‌شده در خرید مواد اولیه، حمل و نقل و خدمات
۳- تفاوت (مالیات خروجی – مالیات ورودی) یعنی مالیات قابل پرداخت یا قابل استرداد
کسر مالیات تکلیفی
شرکت باید مالیات تکلیفی کسر شده از تامین‌کنندگان یا پیمانکاران را تجمیع کرده و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند.
جمع مالیات نهایی شرکت های پخش
جمع مالیات عملکرد + مالیات بر ارزش افزوده + مالیات تکلیفی و سایر مالیات‌ها = مالیات نهایی شرکت پخش
ارائه اظهارنامه و پرداخت مالیات
شرکت باید اظهارنامه مالیاتی خود را تا مهلت تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی ارائه کند. سپس مالیات قطعی شده پرداخت شود.
عملکرد مالیات شرکت های پخش
معافیت‌ها و تخفیفات مالیاتی شرکت های پخش
این امکان وجود دارد که شرکت‌های پخش قبل از محاسبه و پرداخت مالیات خود مشمول معافیت‌ها و تخفیفاتی شوند. ذکر این نکته ضروری است که برای اعمال این معافیت‌ها باید شرایط قانونی رعایت شود و مستندات معتبر به اداره مالیات ارائه گردد. برخی از موارد عبارت‌اند از:
معافیت سود صادرات: در صورت صادر کردن کالا از سوی شرکت پخش، این امکان وجود دارد که سود حاصل از این صادرات با معافیت مالیاتی همراه باشد.
معافیت مناطق محروم: شرکت‌های پخش چنانچه در نواحی و مناطق محروم باشند، با تخفیف مالیاتی روبه‌رو خواهند شد.
تخفیف سرمایه‌گذاری: اگر شرکت پخش در افزایش ظرفیت، توسعه انبارها یا شبکه توزیع سرمایه‌گذاری کرده باشد با تخفیف‌های مالیاتی همراه خواهد شد.
کالاهای اساسی: معافیت مالیات بر ارزش افزوده در برخی کالاهای اساسی.
ریسک‌ها و چالش‌های مالیات شرکت پخش
شرکت‌های پخش برای محاسبه و پرداخت مالیات خود ممکن است دچار چالش‌هایی شوند که در اینجا به برخی از این چالش‌ها و ریسک‌ها اشاره می‌کنیم:
مغایرت اسناد و اختلاف با ممیز
مغایرت و اشتباه در اسناد حمل و نقل، فروش و انبار. در این حالت ممکن است کارشناس مالیات یا ممیزی این اسناد را قبول نکند.
هزینه‌های غیرقابل قبول
برخی از هزینه‌های شرکت‌های پخش مثل سفرهای داخلی، تبلیغات، خدمات جانبی و… ممکن است از سوی ممیز مالیات غیر قابل قبول دانسته شود.
تعیین محل درآمد و شعب
اگر شرکت دارای شعب مختلف در استان‌ها باشد، محل درآمد ممکن است مورد اختلاف واقع شود و ممیز تقاضای تفکیک کند.
تاخیر در اظهارنامه و پرداخت
تاخیر در ارسال اظهارنامه مالیاتی یا عدم پرداخت مالیات، جریمه‌های مالی سنگین در پی خواهد داشت. در این زمینه می‌توان از خدمات مشاوره مالی موسسات حقوقی معتبر استفاده کرد.
ریسک تغییر قوانین
اطلاع و آگاهی از مقررات مالیاتی و بخشنامه‌های جدید که ممکن است تغییرات سالانه در آنها رخ دهد. در صورت بروز مشکل می‌توان از خدمات دفاع مالیاتی بهره گرفت.
قوانین جدید مالیات شرکت های پخش
راهکارها و توصیه‌های عملی
برای تهیه و تنظیم اسناد مالیات و ارسال به موقع اظهارنامه مالیاتی در شرکت‌های پخش، نیاز آنها را به استفاده از مشاوره مالیاتی بیشتر می‌کند. رصد اسناد، حسابداری دقیق، مطالعه دقیق قوانین و بخشنامه‌های مالیاتی و همچنین ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر، مالیات شرکت های پخش را دچار مشکل نکرده و از ضرر و زیان‌های مالی در آنها جلوگیری خواهد کرد.
جدول خلاصه نرخ‌های مالیات شرکت ها پخش
در جدول زیر، برخی نرخ‌ها و الزامات مهم مالیاتی شرکت‌های پخش نشان داده شده است:
| مورد | نرخ / ویژگی | توضیح مختصر |
| مالیات عملکرد شرکت | ۲۵٪ | طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم |
| مالیات ارزش افزوده | ۱۰٪ | نرخ عمومی مالیات بر ارزش افزوده |
| معافیت صادرات | متغیر | معافیت سود حاصل از صادرات کالا در شرایط قانونی |
| مالیات تکلیفی | نرخ متناسب با نوع درآمد | مثلا کسر مالیات خدمات پیمانکاری، سود سپرده و غیره |
| مهلت ارائه اظهارنامه | تا پایان تیرماه سال بعد | مهلت قانونی ارائه اظهارنامه شرکتها |
| جریمه تاخیر | درصدی از مالیات | چنانچه اظهارنامه یا پرداخت تاخیر داشته باشد، جریمه تعلق می‌گیرد |
سوالات متداول
آیا شرکت پخش می‌تواند نرخ مالیات کمتری از ۲۵٪ داشته باشد؟
بله، در صورت برخورداری از معافیت‌های قانونی
آیا هزینه حمل و نقل کالا در شرکت پخش قابل قبول برای محاسبه مالیات است؟
بله، اگر اثبات شود که این هزینه مستقیم به عملیات شرکت پخش (تحویل کالا، توزیع) تعلق دارد و با اسناد معتبر همراه باشد.
اگر مالیات بر ارزش افزوده ورودی بیشتر از مالیات خروجی شود چه اتفاقی می افتد؟
در این حالت ممکن است شرکت جزو حالت قابل استرداد قرار گیرد یا شرکت بتواند مازاد مالیات ورودی را به دوره‌های بعدی منتقل کند.
جمع‌بندی
مالیات شرکت های پخش به دلیل حجم زیاد معاملات، شعب زیاد و تعاملات گسترده‌ای که با دیگر شرکتها دارند، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. مالیات عملکرد، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر دارایی، عوارض و سایر مالیات‌ها باید در این شرکتها شناسایی و محاسبه شوند. عدم احتساب این مالیات‌ها ممکن است شرکت را دچار جرائم مالی کند. مستندسازی مدارک، مشاوره‌های تخصصی و استفاده از نیروهای حسابداری مجرب می‌تواند کمک‌حال شرکت‌های پخش باشد. در این مقاله از آرمیتاتکس به مالیات شرکت های پخش پرداختیم و تمام جوانب آن را مورد بررسی قرار دادیم. در صورتی که سوال و یا نکته‌ای در این خصوص داشتید آن را با ما به اشتراک بگذارید.
